Bebeklerde el ayak morarması yeni ebeveynler için endişelenecek bir durum olarak görülebilir. Bebeklerin cildi hassas ve henüz gelişmekte olduğu için, bazı durumlarda morarma gibi belirtilere neden olabilir.
Her morarma endişe verici bir ciddi sağlık sorununun belirtisi olmasa da dikkatli olmak da fayda var. Bu blog yazımızda, bebeklerde el ve ayak morarmasının nedenlerini paylaşırken aynı zamanda ebeveynlerin ne zaman endişelenmesi gerektiğini anlamalarına yardımcı olacak bilgileri ele alacağız.
Bebeklerde El ve Ayak Morarması Nedenleri
El ve ayak morarması soğuk havalardan kaynaklı olabileceği gibi bir hastalıktan da kaynaklanabilir. Akciğerlere giden havanın azalması ve solunumun engellenmesi gibi durumlarda dokuların yeterli oksijen alamaması sonucunda el ayak morarması meydana gelir.
Yenidoğan bebeklerin ilk günlerinde ağız kenarlarında morarma ve hafif beyazlık normal kabul edilir. Ancak bebek ağlamıyorken dilde ve dudakta morarma doğuştan kalp hastalıkları açısından incelenmelidir. Bebeklerde el ayak morarması nedenleri şunlardır;
1- Akrosiyanoz
Yenidoğan bebeklerde yaygın olarak görülen ve geçiçi olarak nitelendirilen akrosiyanoz, ellerde ve ayaklarda mavileşmeye veya morarmaya neden olabilir. Akrosiyanoz, deri hücrelerine kan taşıyan atardamarların kasılması sonucunda meydana gelir ve zamanla ortadan kaybolur.
Ancak bu morarmalar bazı durumlarda tekrar ve uzun süreli olarak ortaya çıkabilir. Peki bu durumda ebeveynler endişelenmeli mi? Akrosiyanoz’un iki çeşidi bulunur;
- Birinci akrosiyanoz: Ara ara ortaya çıkan ve genellikle zararsız olan bu akrosiyanoz türü çoğunlukla düşük sıcaklıktan kaynaklanır. Vücut ısısı normale döndüğünde morarmalar kendiğinden geçer.
- İkincil Akrosiyanoz: Akrosiyanoz’un ciddi bir türü olan ikincil akrosiyanoz, çoğunlukla vücut ağrıları ile birlikte kendini gösterir. Ayrıca bu türün ayırt edilen bir diğer özelliği de tek el ya da ayakta morarma meydana gelmesidir. Bu durum bir enfeksiyon ya da kan hastalığından kaynaklanabileceği için uzman bir doktora başvurulmalıdır.
Akrosiyanoz’un neden olduğu bebeklerde el morarması bebeği ısıttıkça normalleşir fakat ortam uygun sıcaklık derecesine gelmesine rağmen morarmalar geçmiyorsa doktorla iletişime geçilmelidir.
2- Siyanoz
Kanın kırmızı rengi almasını sağlayan oksijenin, olmadığı durumlarda kan hücreleri mavi rengi alır ve bu durum siyanoz olarak tanımlanır. Genellikle yüz ve ağız çevresinde morarma ve mavileşme ile kendini gösteren siyanoz, vücudun farklı bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Yenidoğan bebeklerde ayak morarması gibi durumlara yol açan siyanoza neden olan durumlar şunlardır;
- bebeğin susuz kalması
- bebeğin çok ağlaması
- bebeğin altını kirletmesi
- bebek uyandıktan sonra
- bebek beslendikten sonra
3- Raynaud Hastalığı
Vücudun psikolojik ve çevresel olaylara karşı fazla tepki göstermesi olarak ifade edilen Raynaud hastalığı bebeklerde el ayak morarması gibi sorunlara neden olabilir. Ebeveynlerin endişelenmesi gereken bir durum olmayan Raynaud hastalığında vücut strese ya da soğuğa karşı uyuşma veya soğuma gibi tepkiler verir. Hastalık, yaralanma ya da bir ilaç kullanımından dolayı da ortaya çıkabilir.
4- Beneklenme
Bebeklerde ayak morarması gibi belirtilerin yanı sıra beneklenme de gözlemleniyorsa sorunun temelinde kalp veya enfeksiyon sorunları olabilir. Özellikle prematüre ve halihazırda hasta olan bebeklerde gözlemlenen bu durumu bebeklerinde fark eden ebeveynler hemen doktorları ile iletişime geçmelidir.
Bebeklerde Ayak Morarması Normal mi Endişe Kaynağı mı?
Bebeklerde ayak morarması çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve bazı durumlar normalken bazıları ise endişe kaynağı olabilir. Morarmanın olası nedenleri:
Soğuk Hava: Bebeklerde cilt daha incedir ve hızlı bir şekilde reaksiyon gösterebilir. Soğuk hava veya soğuk yüzeylere temas sonucu ayakların morarması normaldir.
Dolaşım: Yenidoğan bebeklerde dolaşım sistemi henüz tam olarak gelişmemiştir. Bu nedenle zaman zaman eller ve ayaklar morarabilir. Bu durum genellikle geçici olup bebek büyüdükçe düzelir.
Baskı: Bebeğin ayakları üzerinde uzun süre baskı oluşması sonucu da morarma olabilir. Bu durum genellikle bebeğin pozisyonundan kaynaklanır ve bebek pozisyonunu değiştirdiğinde geçer.
Konjenital Kalp Sorunları: Nadir durumlarda bebeklerde kalp problemleri nedeniyle vücutta dolaşım sorunları ortaya çıkabilir. Bu durumda dudaklar, tırnaklar ve ayaklar gibi bölgelerde morarma gözlemlenebilir. Eğer bebekte nefes darlığı, hızlı nefes alma, beslenme sorunları gibi belirtiler de varsa bir doktora danışmak önemlidir.
Bebeklerde ayak morarması normal mi? Yenidoğan bebeklerde kısa süreli olarak el ve ayak morarması doğaldır ancak bebekte sürekli veya tekrarlayan bir ayak morarması varsa veya başka semptomlar da görülüyorsa (örneğin solunum güçlüğü, hızlı nefes alma, beslenme sorunları), kesinlikle bir doktora başvurulması gerekir. Bebek sağlığı ile ilgili "Bebeklerde Parantez Bacak Nasıl Düzelir?" ya da "Bebeklerde Düz Taban Nedir?” gibi merak ettiğiniz konular için bloglarımıza göz atmayı unutmayın!
Kaynakça:
1- https://www.cocuknorolojiuzmani.com/bebeklerde-morarma-neden-olur/
2- https://www.bebek.com/bebeklerde-el-ve-ayak-morarmasi/